Elektrik hizmetinden alınan kayıp-kaçak bedeli aylardır Türkiye gündeminde.
Zaman Gazetesi enerji muhabiri ve Enerji Gazetecileri Derneği Başkanı sayın İsmail Altunsoy, yaptığı haberler ve yayınladığı belgelerle konuyu ülke gündemine taşıdı.
Teşekkürler İsmail Altunsoy...
Yargıtay’ın, elektrik abonesinden alınan kayıp-kaçak parasının iadesi yönündeki kararı aboneleri sevindirdi. Kayıp-kaçak tutarlarını öğrenmek isteyen aboneler, dağıtım şirketlerinde uzun kuyruklar oluşturuyor. Ancak aboneler, Bilgi Edinme Kanunu kapsamında internet üzerinden de kayıp-kaçak tutarlarını öğrenebilir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, elektrik abonelerinden kayıp-kaçak parası alınamayacağını karara bağladı. Yargıtay ayrıca aboneden alınan geçmiş 10 yıllık tutarın da iadesine hükmetti. Yargıtay’ın nihai kararı 36,8 milyon elektrik abonesi için emsal teşkil ediyor. Abonelerin faturalarındaki kayıp-kaçak bedelini geri alabilmesi için öncelikle ilgili dağıtım şirketinden geçmiş 10 yıllık tutarı öğrenmeleri gerekiyor. Bunun için aboneler, şirketlerin kapılarında uzun kuyruklar oluşturuyor.
Enerji Yönetimi’nden bir kaynak, elektrik abonelerinin gereksiz yere kuyrukta beklememeleri için Bilgi Edinme Kanunu’ndan yaralanabilecekleri bilgisini verdi. Nedeni, kısa bir süre öncesine kadar elektrik dağıtım şirketleri kamu kuruluşu olan Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ’ye (TEDAŞ) bağlı hizmet veriyordu. Şirketlerin bütün fatura bilgileri de TEDAŞ sisteminde mevcut. Ancak TEDAŞ’a göre, dağıtım şirketleri özelleştirme kapsamında devredildiğinden başvurular ilgili şirket veya EPDK’ya yapılacak. Bu da gösteriyor ki kamu kuruluşları kayıp-kaçak konusuna girmek istemiyor. Enerji Yönetimi, ivedi olarak yasal bir düzenleme yaparak bu karmaşaya son vermeli ve vatandaşın işini kolaylaştırmalı.
Elektrik faturalarındaki kayıp-kaçak parası tartışmaları Yargıtay’ın kararıyla sona erdi. Zaman, kararı basında ilk kez 23 Aralık 2014’te “Yargıtay elektrikte son noktayı koydu: Kayıp-kaçak bedeli aboneye geri ödenecek” başlığı ile kamuoyuna duyurdu. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 17 Aralık 2014 tarihli nihai kararıyla, bir elektrik abonesinin faturadaki kayıp-kaçak bedelini dağıtım şirketinden istemesiyle başlayan hukukî süreçte tarihî karara imza attı. Daha önce abone lehine verdiği karara dağıtım şirketinin itirazını görüşmek için 17 Aralık’ta toplanan Genel Kurul, “Hırsızın kullandığı kaçak enerji, dürüst vatandaştan tahsil edilemez.” diyerek aboneden kayıp-kaçak bedeli alınamayacağına hükmetti. Bu nihai karar uyarınca dağıtım şirketi, geçmiş 10 yıllık dönem için aldığı kayıp-kaçak bedelini de aboneye iade edecek. 36,8 milyon abone için emsal niteliğini taşıyan karar doğrultusunda sadece 2014 için 5-6 milyar liralık bedelin iadesi talep edilebilecek. Yargıtay’ın kayıp-kaçak bedelinin aboneye iade edilmesi kararına rağmen Enerji Bakanı Taner Yıldız, kayıp-kaçak bedelini kalıcı hale getirmek için kanun çıkarılacağı açıklaması yaptı. Ancak tüketicilere göre bu haksızlık. Tüketiciler Birliği Başkanı Avukat Bülent Deniz’e göre aboneler, faturada ödediği tutarı belgeledikten sonra 2 bin lira altı alacaklar için Tüketici Hakları Hakem Heyeti’ne başvuracak. Üstü tutar için mahkemelere gidilecek. Yeni bir kanun çıksa bile geçmiş 10 yıllık alacakları ortadan kaldırmıyor. Burada Enerji Yönetimi’nin yapması gereken iş, 36,8 milyon abonenin kayıp-kaçak bedelinin iadesini kolaylaştırmak olmalı.
İNTERNETTEN BAŞVURU YAPILABİLİR
Elektrik aboneleri, Bilgi Edinme Kanunu kapsamında www.tedas.gov.tr internet adresi üzerinden ad, soyad, TC kimlik No ve abone No’ları ile başvuru yaparak geçmiş döneme ilişkin kayıp-kaçak bedellerini öğrenebilir. Yasa gereği Bilgi Edinme başvurularının 15 gün içinde cevaplanması gerekiyor.
Tüketiciler Birliği Federasyonu Başkanı Avukat Bülent Deniz, başvurularda yasal süreye dikkat çekiyor. Avukat Deniz, abonelerin cevap verilmemesi veya yeterli cevap verilmemesi durumunda Bilgi Edinme Üst Kurulu’na başvuru hakkı olduğuna vurgu yapıyor. Ancak yasa gereği abonelerin kayıp-kaçak tutarlarını öğrenmeleri için elektrik faturalarının kendi adına olması gerekiyor. TEDAŞ ise konuyla ilgili olarak, “20 dağıtım şirketinin özelleştirilmesi tamamlanarak, dağıtım şirketlerinin özel sektöre devri gerçekleştiğinden, ilgili dağıtım şirketine ve/veya elektrik piyasasında düzenleyici kurum olan EPDK’ya başvurulması gerekmektedir.” bilgisini verdi. Kamu kurumları, vatandaşların Bilgi Edinme Kanunu kapsamındaki başvurularına cevap vermek zorunda. “Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik”e göre kurum ve kuruluşlar, başvuru üzerine istenen bilgi veya belgeye erişimi 15 iş günü içinde sağlamaları gerekiyor.
Ancak istenen bilgi veya belgenin, başvurulan kurum ve kuruluş içindeki başka bir birimden sağlanması; başvuru ile ilgili olarak bir başka kurum ve kuruluşun görüşünün alınmasının gerekmesi veya başvuru içeriğinin birden fazla kurum ve kuruluşu ilgilendirmesi durumlarında bilgi veya belgeye erişim 30 iş günü içinde sağlanıyor.
Vatandaşların cevap alamama veya yetersiz cevap almaları durumunda buna itiraz hakkı bulunuyor. Yönetmelik bu konuya da açıklık getiriyor (Madde 24): “Bilgi edinme istemi kanunun 16 ve 17’nci maddelerinde öngörülen sebeplerle reddedilen başvuru sahibi, yargı yoluna başvurmadan önce kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’na itiraz edebilir. İtiraz yazılı olarak yapılır. Kurul, bu konudaki kararını 30 iş günü içinde verir.”
İsmail Altunsoy, 07.01.2015 Zaman http://www.zaman.com.tr/ekonomi_elektrik-abonesi-kayip-kacak-tutarini-internet-uzerinden-de-ogrenebilir_2269174.html