Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin
Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü 2013’te 73 bin 672 ürünü
denetledi.
Çeşitli kategorilerde olan ürünlerin bin
888’inde aykırılık tespit edildi ve 629 bin 993 TL ceza verildi. Teşhirlerin
ardından firmalar ‘güvensiz ürün’ ilanlarını daha sık yayınlamaya başladılar.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın birçok
ürün için yaptığı denetim ve teşhirler firmalar üzerinde etkili oldu. Halk
sağlığını tehdit eden ürünleri belirlemek amacıyla, yapılan testler sonucunda
güvensiz bulunan ürünler ‘Bazı Tüketici Ürünlerinin Tehlikeli Kimyasal Madde
İçeriğine Yönelik Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Tebliğ’ kapsamında
belli dönemlerde yayınlanıyor. Bakanlık tüketicilerin günlük hayatında tekstil,
ayakkabı, mobilya, kırtasiye, çocuk bakım ürünleri, oyuncaklar, diş fırçaları,
hijyenik kağıt ve deterjanlar gibi birçok ürünün güvenliği için denetimler
yapıyor. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’ndan alınan verilere göre 2011 yılında 44
bin, 2012 yılında 27 bin, 2013 yılında ise 73 bin 672 adet ürün denetlendi.
Yapılan denetimlerde, 2011 yılında kırtasiye ürünlerinde yüzde 53 olan
güvensizlik oranı 2012 yılında yüzde 24’e düşmüş, tüm ürünlerdeki güvensizlik
oranı ise 2011 yılında yüzde 38,64 iken 2012 yılında yüzde 8,73’lere gerilemiş.
Gerçekleştirilen piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri sonucunda güvensiz
bulunan ürünlere ilişkin olarak 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın
Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ve Bakanlığın Piyasa Gözetimi ve
Denetimi Yönetmeliği çerçevesinde ürünün toplatılması, iki ulusal gazete ve televizyon
aracılığı ile kamuoyuna ilanı, bertaraf ve idari para cezası yaptırımları
uygulanıyor. Yükümlülüğünü yerine getirmeyen firmalar adına Bakanlık bu
ilanları yaptırarak masrafları üreticilerden tahsil ediyor. Bu zorunluluk 4703
sayılı Kanun 2002 yılından beri yürürlükte. Ancak son yıllarda firmalara
yönelik markaların teşhir edilmesi firmaların kendi hatalarını gazeteye ilan
veya etiketlerle açıkça duyurmasını artırdı. İlan sorumluluğunu yerine
getirmeyen firmaların ilanları ise Bakanlık tarafından yaptırılarak sorumlulara
rücu ettirildi.
Son yıllarda Bilim, Sanayi ve Ticaret ve
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın yürütmüş olduğu denetimlerin arttığını
belirten Tüketici Birliği Federasyonu Genel Başkanı Bülent Deniz, “Önceden
sağlığa zararlı ürünler Türk Ceza Yasası’nda itibari zedeleme maddesi gereğince
açıklanmıyordu suç olur diye. Fakat artık kamuoyu baskısı harekete geçti. Bu
konuda çok sayıda talepte bulunduk, girişim yaptık. Artık bakanlıklar ellerine
geçen sağlıksız ürünlerle ilgili açıklamayı kamuoyuyla paylaşıyor. Firma
tüketici yasasına göre ürünüyle ilgili özellikleri paylaşmak zorunda, ürün
sağlığa zararlı maddeler içeriyor ise tüketiciyle etiket, ilan, broşür veya
reklamla paylaşması gerekiyor. Firma bunu yapmaya mecbur. Aksi halde ürün ayıplı
mal olarak gözükür.” şeklinde ifade ediyor.
Merve Kantarcı, Zaman-03.02.2014 http://www.zaman.com.tr/ekonomi_bir-yilda-1888-urune-629-bin-lira-ceza-kesildi_2197252.html
Kayıtlar
