Enerji Bakanlığı’nın dürüst abonelerden alınan kaçak elektrik parasını kalıcı hale getirmek için hazırladığı taslak TBMM’den geçmedi. Ancak enerji yönetimi ve şirketler, yasal değişiklik yapılmış gibi aboneleri yanlış yönlendiriyor. Oysa Yargıtay kararı yürürlükte ve aboneler paralarını geri alabiliyor. Tüketici hukuku uzmanı Avukat Deniz, önemli bir uyarı yaptı: “Firmaların ‘geri alınamaz’ cevabının hukukî değeri yok. Hakem heyetleri başvuruları almak ve karara bağlamak zorunda.”
Yargıtay, elektrik faturalarından alınan kayıp-kaçak parasının haksız olduğunu ve aboneye iadesine karar verdi. 36 milyon elektrik abonesini sevindiren bu gelişme üzerine Enerji Bakanlığı, kayıp-kaçak parasını tekrar kalıcı hale getirmek için yasa tasarısı hazırlayarak TBMM’ye gönderdi. Komisyonda kabul edilen bakanlık teklifi Genel Kurul’da yasallaşmadan TBMM kapandı. Ancak son aylarda Enerji Yönetimi ve elektrik dağıtım şirketleri, ‘Yasa çıkmış ve paralar iade edilemeyecek’ içerikli bilgilendirmelerle aboneleri yanlış yönlendiriyor. Oysa, kanun çıkmadığı için Yargıtay’ın verdiği karar halen yürürlükte. Elektrik aboneleri, Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’ne (TSHH) başvurarak kayıp-kaçak paralarını geri alabilirler. Tüketici Hukuku Uzmanı Avukat Bülent Deniz de önemli bir hatırlatma yapıyor: Kayıp-kaçak bedelinde son hukuki durum, Aralık 2014 tarihindeki durumdur. Yani, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun verdiği ve kesinleşen kararının üzerinde herhangi bir yeni yasal düzenleme olmadı. Bu da kayıp-kaçak başvuru sürecini kullanan tüketicinin parasını alabileceği anlamına geliyor.
Elektrik parasını ödeyen abonelerden alınan kayıp-kaçak parası, uzun süredir kamuoyunda tartışma konusuydu. Konuyla ilgili Tüketici Hakem Heyetleri ve mahkemelere binlerce başvuru yapıldı. Sonuçlanan mahkemeler Yargıtay’a taşındı. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nda 17 Aralık 2014 tarihinde nihai kararını verdi: ‘Çalınan elektriğin parası dürüst aboneden alınamaz ve alınan paralar da iade edilmeli’: Zaman bu gelişmeyi ilk kez 23 Aralık 2014’te ‘Yargıtay, elektrikte son noktayı koydu: Kayıp-kaçak bedeli aboneye geri ödenecek’ başlığıyla kamuoyuna duyurdu. Haber kamuoyunda geniş yankı bulurken aboneler de ödedikleri kaçak elektrik parasını öğrenmek ve geri almak için elektrik dağıtım şirketlerine akın etmişti. Enerji Bakanlığı da, kayıp-kaçak bedelini tekrar kalıcı hale getirmek ve ödenenleri de tarifelere yansıtmak için yasa çalışması başlatmıştı.
Şirketler ‘hayır’ diyemez
Yüksek Mahkeme kararına rağmen Enerji Yönetimi ve şirketler, çalınan elektrik için ödenen paraların abonelere iade edilmemesinde ısrarcı. Hatta ‘Yasal değişiklik var. Kayıp-kaçak ödemesi yapılmayacak. Ödenenler de geri alınacak’ içerikli tüketicileri yanıltıcı bilgilendirmeler de yapılmaya başlandı. Fakat gerçekte tam tersi bir durum söz konusu. Kayıp-kaçak için hazırlanan düzenleme, TBMM’de yasallaşmadı. Bu nedenle, aboneler elektrik dağıtım şirketlerinden alacağı ödeme tutarını gösteren belge ile Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvuru yapabilirler. Hakem Heyetleri de mutlaka yasal sürede kararlarını vermek zorunda. Bazı abonelere şirketlerin ‘Kayıp-kaçak yasal tahsilat. İade edilemez’ veya Hakem Heyetleri’nin ‘Kanun çıkıyor, ödeme yapılamayacak’ açıklamalarının hiçbir yasal karşılığı yok. Halen yürürlükte olan Yargıtay kararı var ve kamu kurumları-görevlileri bu yasaları uygulamak zorunda. Aksi tavır sergileyen şirket ve kamu kurumları suç işlemiş olur. Abonelerin yapması gereken iş, gerekli evrakları tamamlayarak yasada belirtilen usullere göre Tüketici Hakem Heyetleri’ne veya Tüketici Mahkemeleri’ne başvurmaktır. Haksız ödenen paralar, kısa sürede geri alınabilir.
Kayıp-kaçak parası nasıl geri alınır?
Elektrik dağıtım şirketine başvurup abonelik süresince kaç lira kayıp-kaçak parası ödendiği öğrenilecek (En fazla 10 yıllık).
Fatura, mutlaka başvuru sahibinin adına olmalıdır.
Hakem Heyeti’ne yönelik usulüne uygun dilekçe yazılacak. Dağıtım şirketine alınan ve kayıp-kaçak tutarını gösteren yazı dilekçeye eklenecek.
Abone, dilekçeyle Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’ne (TSHH) başvuru yapacak.
Başvurular; kayıp-kaçak tutarı 2.200 TL’ye kadar İlçe Tüketici Hakem Heyeti’ne, 3.300 TL’ye kadar İl Hakem Heyeti’ne ve 3.300 TL yukarısı tutar için de Tüketici Mahkemesi’ne başvuru yapacak (2015 tarifesi).
Hakem Heyeti kararları, taraflar için bağlayıcıdır. Elektrik Dağıtım Şirketi, Tüketici Hakem Heyeti’nin kararını uygulamaz ise ek herhangi bir hukuki işleme gerek olmadan doğrudan icra yoluyla para tahsil edilir.
Hakem heyetleri işlem yapmak zorunda
Elektrik kayıp-kaçak paralarının geri alınmasıyla ilgili önemli bir hatırlatmayı da Tüketiciler Birliği Federasyonu Başkanı Avukat Bülent Deniz yapıyor. Deniz, konuya açıklık getirdi: “TBMM de görüşülen ve bu kararı (Yargıtay) ortadan kaldıracak yasa tasarısı, Meclis’in tatile girmesi üzerine “kadük” oldu. Yani gündemden kalktı. Bu durumda kayıp-kaçak konusunda tüm işlemlerin Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (YHGK) kararına göre yürütülmesi gerekiyor.” Deniz, elektrik abonelerinin yapması gerekenleri de özetledi: Tüketici, elektrik hizmetini satın aldığı firmaya yazılı olarak parasının iadesini isteyen başvuru yapmalı. Firmaların vereceği ‘geri alınamaz’ gibi olumsuz cevabın hukuki hiçbir değeri ve dayanağı yok. Sonra firmanın yazılı cevabı ile Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuru gerekiyor. Başvuru ücretsizdir. Hakem Heyetleri yasada belirtilen süre içinde karar vermek zorunda.
İsmail Altunsoy, 14.05.2015 Zaman http://www.zaman.com.tr/ekonomi_kanun-cikmadi-abone-elektrik-kayip-kacak-parasini-geri-alabilir_2294373.html
Kayıtlar
