Tüketici Örgütlerinden Ortak Açıklama:"Kayıp-Kaçak Bedeli Kaldırılsın"

Aşağıda isimleri bulunan Tüketici Örgütleri yöneticileri ve  Tüketici vatandaşlarımızın temsilcileri olarak, yaptığımız toplantı sonucu ortak  görüşlerimizdir

Tüketici Örgütlerinin neredeyse çoğunu temsil eden yöneticileri olarak ve üst Kurullarımız olan iki Federasyonu temsil eden Yöneticileri olarak bir araya geldik. Yaklaşık iki saat Tüketici sorunları ve özel olarak kayıp kaçak sorunu üzerinde tartışarak ortak bir tutum benimsedik.

Değerli Medya temsilcileri, sizler Kayıp Kaçak sürecini biliyorsunuz.  Ancak, bu konuda öyle bir karmaşa yaratıldı ki, Vatandaşlarımızı aydınlatmak için, Kayıp- Kaçak sürecini kısaca özetlemek istiyoruz.

Kayıp Kaçak Süreci Hakkında Özet bilgi ve Düşüncelerimiz:

Kayıp -Kaçak: Dağıtım şirketlerinin elektriği aldığı miktar ile son kullanıcılara sattığı miktar arasındaki fark, Kayıp-Kaçağı oluşturmaktadır.

Kayıp elektrik,  hatlarda, elektrik nakli sırasında meydana gelmektedir.  Kaçak ise, elektriğin fiilen çalınarak kullanılmasından doğmaktadır.

Gerek kayıp elektrikten, gerekse kaçak elektrikten Tüketiciler sorumlu tutulamaz ve bunun bedeli tüketicilere ödetilemez.

Bu haksızlığa karşı,Tüketici Örgütleri olarak açtığımız davalar yıllar sonra sonuçlanmış bulunmaktadır.

            

Yargı (Hukuk Genel Kurulu)  Kararı Yok sayılamaz, güçlü bir emsal karardır:

-Hukuki anlaşmazlıklarda, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından  verilen kararlar, sadece tarafları bağlamaz; Bu kararlar, emsal niteliği taşır. Benzer çekişmelerde yol gösterici nitelikte kararlardır.

            

-Yargıtay Hukuk Genel Kurulu vermiş olduğu 21.05.2014 tarihli 2014/679  sayılı olan ve 17 Aralık 2014 tarihinde kesinleşmiştir. Kesinleşen kararda, önemli durum saptamaları yapılmıştır: 

*“Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na sınırsız bir fiyat belirleme hak ve yetkisi verilmemiştir.” 

*“başka kişiler tarafından hırsızlanmak suretiyle kullanılan elektrik bedellerinin, kurallara uyan abonelerden tahsili yoluna gitmek hukuk devleti ve adalet düşünceleri ile bağdaşmamaktadır.”

*“… bu hal, parasını her halükarda tahsil eden davacı Kurum’un çağın  teknik gelişmelerine ayak uydurmasına engel olur,” 
*“Oysa ki elektrik kaybını önleme ve hırsızlıkları engelleme veya hırsızı  takip edip, bedeli ondan tahsil etme görevi de bizzat enerjinin sahibi    ulunan davacıya aittir.” denilmektedir.(gerekçeli karardan)

Kayıp-kaçak bedeli olarak, Tüketicilerden alınan bedeller yaklaşık olarak, 2014 Yılında 5 milyar TL, 2013 yılında 5 milyar  TL civarında ve 2012 yılında ise 3.5 milyar  TL dir. Son üç yıl içinde Tüketicilerden haksız olarak alınan miktar, 13.5  milyar TL dır.

10 yıllık süre içinde ise, tüketicilerin neredeyse, 30-40 milyar TLsi gasp edilmiş durumdadır.

Tüketicilerden haksız yere alınan bedeller Kayıp-kaçak ile sınırlı değildir

Kayıp-kaçak bedeli dışında: 7 ayrı  kesinti daha yapılmaktadır:

⁃Dağıtım bedeli

⁃Perakende satış hizmet bedeli 

⁃Personel sayaç okuma bedeli 

⁃İletişim sistemleri bedeli 

⁃TRT Fonu (yaklaşık % 2,5 civarında) 

⁃Enerji fonu bedeli 

⁃Belediye fonu adı altında yedi (7) kalem daha kesinti yapılmaktadır. 

(TRT Fonu adı altında  yapılan kesintilerin hukuka aykırı olduğuna ilişkin de, yargının kararı bulunmaktadır.)

            

Gerek kayıp kaçak bedeli alınması  gerekse 7 kalem adı altında yapılan bu kesintilerin hiçbirisi hukuka uygun değildir ve  Sosyal devlet ilkesine, “Evrensel Tüketici Hakları”na, aykırıdır. Hepsinin kaldırılmasını talep ediyoruz.

Oysa, Enerji Bakanı sayın Taner Yıldız, yeni düzenlemelerle Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun  Kayıp-Kaçak konusundaki   emsal kararını yok sayacak düzenlemeler için tasarılar hazırlamış bulunmaktadır.

6446 Sayılı Kanunun 17.maddesine fıkra ekleyen Tasarıda: “Kurul kararları yürürlükte olduğu müddetçe, kararlar uyarınca kamu ve özel hukuk tüzel kişilerince yapılan uygulamalar, maddi hatalar hariç düzenleyici işlemin iptalinden bağımsız olarak dava konusu edilemez ve Tüketici Hakem Heyetlerine müracaat edilemez. Söz konusu bedeller ile ilgili mahkeme ve tüketici hakem heyeti kararına istinaden dağıtım şirketleri ya da görevli tedarik şirketleri tarafından yapılan iadeler ve mahkeme kararında yer alan giderler tarifeler yoluyla karşılanır.” denilmektedir.

            

*Böyle bir girişim evrensel insan haklarına,Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile Avrupa İnsan Hakları İlke kararlarına ve  Evrensel Tüketici Haklarına da aykırıdır.

*Siyasi iktidarlar, hiç bir yasa, hiçbir yönetmelik ile insanların hak arama özgürlüğünü kısıtlayamaz.

*6502 sayılı Tüketicinin Korunması hakkındaki kanun ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği, uyuşmazlık halinde, Tüketicilere öncelikle başvuracağı mercileri, mahkemeleri belirlemiş bulunmaktadır.

*Bunu engelleyecek her düzenlemeye karşı yerel-ulusal ve uluslararası idari-adli  yargı yoluna  gideriz.

             

Tüketici Örgütleri olarak sorunlarımızın  bu  noktalara getirilmeden uzlaşma yoluyla çözülmesi ümidimizi korumaya çalışıyoruz. Bu nedenle, Bakanımız Sayın Taner Yıldız’dan, görüşme talebinde bulunacağız.

Biz Tüketici Dernekleri ve Federasyonları olarak:

*Elektrikte yaratılan kayıp-kaçak karmaşasının giderilmesini ve uzlaşı yoluyla makul bir çözüme kavuşturulmasını istiyoruz.

*Bu sorun, Sosyal Hukuk Devleti ilkelerini zedelemeyecek, Kesinleşmiş Yargı Kararını -Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararını- yok saymayacak, Tüketicilerin Hak arama özgürlüğünün engellenmesine yol açmayacak şekilde çözülmelidir.

Elektrikte kayıp-kaçak sorununu:

**Kamusal düzeni bozmayacak;

**Dağıtım şirketlerini dar boğaza düşürmeyecek;

**Devlet organlarını ve finansal kaynaklarını örselemeyecek; 

**Adli ve İdari Yargı organlarını “rahatlatacak” ve mahkemelerin iş       yükünü arttırarak tıkanmasına yol açmayacak;

** Uluslararası kurum ve kuruluşlara başvurulmasına gerek bırakmayacak şekilde  çözümlenmesini içtenlikle  istiyoruz.   

**Ancak, herşeyden önce; kayıp-kaçak bedeli olarak, Tüketicilerin yıllardır  el konulmuş hak ve alacaklarının karşılanmasını sağlayabilecek şekilde; öncelikle Tüketici vatandaşlarımızı “rahatlatabilecek” şekilde; yumuşak geçişleri içeren,( makul bir süre içinde geri ödenebilmesini ya da, kullanılacak elektrik bedelinden düşülebilmesini sağlayacak şekilde) bir çözüm yolu bulunmasını istiyor ve öneriyoruz.

           

Bu düşüncelerle, Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanı sayın Taner Yıldız’dan randevu isteyeceğiz. Tüketici örgütleri temsilcileri olarak görüşme talebimizi kabul etmesini; karşılıklı anlayış ve saygı içinde, bir çözüm üretilmesini istiyor ve bekliyoruz.

Ayrıca, Tüketici Örgütleri olarak:

*Kamusal nitelikte görev yapmakta olduğumuzu;

*Yasa düzenleyici ve uygulayıcıları tarafından tüketicilerin haklarını koruma   ve geliştirme hak, görev ve yetkimizin tam olarak kabul edilmesini ve eksik yasal düzenlemelerin yapılmasını gerekli ve zorunlu görüyor; bu nedenlerle   Cumhurbaşkanı sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın,  TBMM Başkanı Sayın Cemil 

Çiçek’in, Başbakan sayın Ahmet Davutoğlu’nun, İktidar ve muhalefet Partileri sayın Başkan ve yöneticilerinin konuya duyarlılık göstermesini ve destek olmasını bekliyoruz.

            

Saygılarımızla,

Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Başkan Yardımcısı

Halil Çamalan

Tüketici  Birliği Federasyonu (TBF) Genel Başkanı

Mehmet Bülent Deniz

Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Genel Başkanı

Haşmet Atahan

Bursa Tüketiciler Derneği Genel Başkanı

Sıtkı Yılmaz

Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkanı

Aydın Ağaoğlu

Tüketicinin ve Rekabetin  Korunması Derneği (TÜRDER) Yön. Kur. Üyesi

Musa Karademir

Tüketici Hakları ve Çevreyi Koruma Derneği (TÜRÇED) Genel Başkanı

Osman İlhan 

Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı

Levent Küçük

Tüketici Hakları Derneği (THD) Beşiktaş Şube Başkanı

Çağlar Doğu Aras

Tüketici Güvenliği Derneği (TGDER) Yönetim Kurulu Üyesi
Bülent Çebin

Tüketici Hakları Merkezi Derneği (TÜMER) Genel Başkan Yardımcısı
Fatih Dinler

Tüketici Mağdurları ve Çevreyi Koruma Derneği (TÜKÇED) Genel Başkanı
Ali Öztürk