Corona virüsünü (Covid-19) bahane eden vurguncular, Ramazan Bayramı’nın ardından kırmızı et fiyatlarına zam üstüne zam yaptı. Üreticiden 37- 40 liraya çıkışı olan kıymanın perakende fiyatının 75 lirayı bulması şaşkınlıkla karşılandı. Zamlara tepkili olan tüketici hakları savunucularından hükümete “Piyasa denetimleri sıklaştırılsın, fiyat hilelerinin önüne geçilsin” çağrısı geldi.
Temel gıda ürünlerinden kırmızı et cep yakıyor. Ticaret Bakanlığı tarafından alınan tedbirler sayesinde oyun alanları daralan, Ramazan ayında fiyatları arttırma girişimleri boşa çıkan spekülatör şahıslar ile firmalar, bayramın akabinde tekrar sahneye çıktı.
Fiyatlar fırladı
Corona virüsü (Covid-19) tehdidini öne sürerek et ürünlerine zam yağdıran perakendeciler yüzünden üretici fiyatı 30 ila 40 lira olan dana kıymanın kilosu marketlerde 60 liradan, kasaplarda 75 liradan satışa sunuluyor. Dana kuşbaşında ise uçurum daha da derin. Nitekim ürün marketlerde 70 liradan, kasaplarda 90 ila 100 liradan alıcı buluyor.
Yakın takip şart
Dana bonfilenin perakende fiyatının 120 lirayı, antrikotun 100 lirayı, kontrafilenin 95 lirayı, biftek ve sotenin 90 lirayı aşması da garipseniyor. Tüketici derneklerinin yetkilileri, fahiş fiyat artışlarına karşı ilave önlem alınmasını talep ediyor. Aracıların ve perakendecilerin yakından takip edilmesi gerektiğini belirten aynı yetkililer, “Covid-19’u bahane ederek mutfaklarda yangın çıkarmaya yeltenenler tek tek belirlenmeli ve ifşa edilmeli” görüşünü paylaşıyor.
Spekülatörler devrede
Tüketici Birliği Federasyonu (TBF) Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz de Yeni Akit’e yaptığı açıklamada et fiyatlarının bir ayda böylesine fahiş artmasının anormal bir durum olduğuna işaret etti. Gıda spekülatörlerinin yeniden devrede olduğunu kaydeden Deniz, “Geçen sene soğana ve patatese zam üstüne zam uygulayanlar mübarek Ramazan Bayramı’nı takiben de et fiyatını arttırma gayretindeler” dedi.
Zamları önlemek için ek adımlar atılması gerektiğini vurgulayan Deniz, “Denetimlere ağırlık verilmeli. Yeri geldiğinde de dışarıdan et ithal etme yoluna gidilmeli” diye konuştu.
Hal Kanunu çıksın
Fiyatların aracılar tarafından şişirildiğini dile getiren Deniz, “Yeni Hal Kanunu bir an evvel parlamentodan geçmeli ve komisyoncu adedi sınırlanmalı” ifadesini kullandı. Deniz, tüketicilere de “Fiyat araştırmaları, karşılaştırmaları yapın. Pahalıdan ürün satan marketlere, kasaplara gitmeyin. Sıkıntılı hallerde de Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’na başvurun” uyarılarında bulundu.
Fatura kasaba kesilmesin
Türkiye Kasaplar, Besiciler, Et ve Et Ürünleri Esnaf ve Sanatkârları Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Fazlı Yalçındağ ise üretici fiyatlarının arttığına dikkat çekti. Karkas etin besicilerden 40 liraya çıktığını aktaran Yalçındağ, “Sorun satış değil, üretim noktasındadır. Faturanın kasaba kesilmesi de çok yanlıştır” şeklinde konuştu.
Maliyetler yüksek
“Ürünler alındığı fiyata satılmıyor, satılamıyor” diyen Yalçındağ, şunları söyledi: “Karkas etten örnek verelim. Kasap, üreticiden 38 liraya aldığı eti 60 liradan tüketiciyle buluşturuyor buluşturmasına ama kâr edemiyor. Kasabın elinde para kalmıyor. Kira, fatura ve KDV ödemeleri çıkarın elinde 40 lira kalıyor. Maliyetler yüksek. Zaman zaman yüzde 50’yi geçen masraf silsilesi var. Gelinen aşamada hiçbir kasap fahiş fiyattan ürün satmıyor, satamaz da. Sorun ise maliyetlerini aşağıya çekemeyen üreticide.”
03.06.2020, Buğra Kardan, Yeni Akit,