Koronavirüs kabusu iş yaşamını da vurdu. Çok sayıda işletme kepenk kapattı. Milyonlarca çalışan ya evden çalışıyor ya da işletmeler kepenk kapattığı için işe gidemiyor. Peki, böyle durumlarda işçi ve işveren arasında hangi haklara sahip? İşçi ya da işveren tek taraflı fesihte bulunabiliyor mu? Süreç nasıl işliyor? kısa çalışma ödeneği ne, nasıl alınıyor?
Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz, CNN TÜRK canlı yayınında merak edilen bu soruları yanıtladı:
İş kanununda işveren ve işçinin haklarını düzenleyen maddeler var. İş kanunun 24 ve 25. maddeleri fesih süreçlerini düzenler. İşçi ve işverenin bildirimde bulunmadan haklı fesih sebeplerini sayıyor. Bir iş yerinde işin bir haftadan fazla durmasına neden olan durumlar sürecinde hem işçi hem de işveren bildirimde bulunmadan iş akdini feshedebilir. Bildirimde bulunmadan işçinin iş akdini feshetmek iş yasasından kaynaklanan haklarının zayi olması anlamına gelmiyor.
Fakat güncel konuyla ilgili şunu ifade etmek lazım: Bir haftadan fazla süre içinde işin durmasına neden olan zorlayıcı sebebimiz var mı? Var. Çünkü devletimiz ve dünya evde kalma tarzında bir çağrıda bulunuyor. İşveren böyle durumlarda işçiye yarım ücret verme durumunda.
Geliyoruz kısa çalışma ödeneğine: Eğer bu durum 4 hafta sürecek ise bu durumda devletimiz belirlenen işverenlerin başvurması halinde işçilere kısa çalışma ödeneği yapabilme imkanı sağlanmış durumda. İki gün önce Cumhurbaşkanımızın kısa çalışma ödeneğini devreye sokacağı ifadesi de buraya dayanıyor. İşverenler İş-Kur'a başvurarak bu kısa çalışma ödeneğini alarak işçilerinin ücretlerini ödeyebilecekler. Bu yöntemle işverenler belirli bir süre çalışmış ve primi ödenmiş işçilerin yarı maaşlarını ödeyebilecekler.
Bir haftadan uzun süren çalışamama durumu olduğunda işveren tek taraflı fesih yapabilir. Bu durumda işçinin kıdem tazminatı hakkı doğacaktır. İşçinin hakkını alabilmesi için önce yargı yoluyla ara bulucuya gidilmesi gerekiyor. Bu da yaklaşık 3-4 haftalık bir süreye tekabül ediyor. Daha sonrasında iş mahkemesinde dava açılacak. Mevcut durumlardan ötürü 7-8 aydan önce bitmeyecek. Arkasında istinaf gibi kanun yolları devreye girecek. Bu da yaklaşık 1,5 yıla kadar uzayabilir.
20.03.2020, CNNTürk
Kayıtlar
