Kayıp-kaçak Bedelinin Yasal Temeli Güçleniyor

Elektrik abonelerinden alınan ‘kayıp-kaçak’ bedelleri yasal hale geliyor. Hükümet elektrik piyasası kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısını TBMM'ye sevketti. Tasarıda yer alan bir madde ile, elektrik şirketlerinin kayıp kaçak bedellerini, abonelere yansıtması yasal temeli güçleniyor.

Hükümetin bu adımı, Yargıtay'ın "elektrik abonesinden kayıp-kaçak parası alınamaz" kararının hükümsüz kalmasına neden olacak. Yargıtay kararının ardından tüketici mahkemelerine binlerce başvuru olmuş, aboneler 10 yıldır kesilen kayıp-kaçak bedellerini geri almak için, şirketlerin önünde kuyruklar oluşturmuştu.

GEREKÇE: KAYIP-KAÇAK YANSITILMAZSA, ELEKTRİK İLETİMİ YAPILAMAZ

Elektrikteki kayıp-kaçağın tüketiciye yansıtılmasının yasal hale getirilmesinde "kayıp-kaçak abonelere yansıtılmazsa, elektrik iletimi yapılamaz" gerekçesi gösterildi. 

TBMM'ye gönderilen kanun tasarısının gerekçesinde şöyle denildi;

"Tüketiciye sunulan her türlü mal ve hizmette olduğu gibi, elektrik için de oluşan tüm maliyetlerin tüketiciye yansıtılması gerekmektedir. Aksi durumda, söz konusu faaliyetlerin yürütülmesi imkansız hale gelecektir"

Ancak uzmanlara göre, yasaların etkileri geriye yürüyemediği için, yasa bu haliyle çıksa bile, elektrik abonelerinin bugüne kadar kendilerinden kesilen kayıp-kaçak bedelleri için başvurma hakkı bulunuyor. 

Tüketici Hakları Derneği Başkanı Turhan Çakar yaptığı açıklamada, hükümetin kanunla kayıp-kaçağı aboneden tahsil etmeyi yasallaştırması halinde bile, kanun geriye doğru uygulanamayacağı için abonenin 10 yıllık parayı tahsil etme hakkının saklı kalacağını söylemişti. Ancak yasanın çıkmasından itibaren şirketlerin yapacağı kayıp-kaçak bedellerinin geri ödenmesi için başvuru yapılamayacak.

KAYIP KAÇAK GERİ ALINABİLİYOR

Yargıtay'ın 'elektrik abonesinden kayıp-kaçak parası alınamaz' kararı, 36.9 milyon yurttaşı. Faturasına her ay yaklaşık yüzde 14 kayıp-kaçak bedeli eklenen tüketici, bu kararla rahat nefes alırken; bugüne kadar ödediği paraları nasıl geri alabileceğinin yollarını aramayı başladı. Tüketicilerin10 yıllık dönem için ödediği kayıp-kaçak bedellerini geri alması mümkün. Bu paraların abone başına bin lirayı geçtiği hesaplanırken; uzmanlar, yargı yoluna başvurmak isteyen tüketicilerin dikkat etmesi gereken noktaları açıkladı.

Meclis'e sevk edilen kanun tasarısı ile kayıp kaçak bedellerinin ödenmesi zorunlu hale getiriliyor. Tasarı, tüketicilerin yargı yoluna başvurmasının da önünü kesiyor. Hükümetin Meclis'e yolladığı "Elektrik Piyasası" taslağının yasalaşması durumunda, "kayıp-kaçak" bedellerini yasallaştıracağını savunan tüketici örgütleri ise tasarının geçmesi durumunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne gidecekleri uyarısında bulundu.

Hükümet elektrik piyasası kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısını Meclis'e sevketti. Hükümetin elektrik tüketimindeki kayıp-kaçak bedeli ile ilgili hazırladığı yasa tasarısını değerlendiren Tüketici Birliği Federasyonu (TBF) Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz, "Hukuk devleti ilkesi ayaklar altına alınmaktadır" dedi.

15 maddelik tasarıda en dikkat çekici bölüm son dönemlerde vatandaşların mahkeme yoluyla tahsil etmeye başladığı elektrikteki kayıp kaçak bedelleriyle ilgili. Tasarıda kayıp-kaçak bedelinin tüketiciye yansıtılması gerektiğini aksi halde elektrik iletim faaliyetinin yürütülemeyeceği savunuluyor. Bu nedenle herhangi bir tartışmaya mahal vermeyecek şekilde bu bedelin tüketiciden alınacağı ifade ediliyor. Tasarı ile tüketicilerin mahkeme ya da tüketici hakem heyetlerine gitmesinin de önü kesiliyor.

29.01.2015, Hürriyet www.hurriyet.com.tr/ekonomi/28075879.asp